روش از شیر گرفتن کودک

از شير گرفتن براي كودك از لحاظ عاطفي دشوار است، زيرا مادر براي او منبع شادي، نشاط و غذا بوده است. هنگام گرسنگي در آغوش گرم مادر آرام گرفته و شير نوشيده، كه اين عمل علاوه بر آن كه او را سير كرده، لذت بخش نيز بوده است. به همين دليل هم ترك آن برايش كاري دشوار و نگران كننده محسوب مي شود. در ادامه ی مطلب به موارد زیر اشاره شده است:

• روش صحیح از شیر گرفتن
• چند توصیه برای از شیر گرفتن
• بارداری مجدد و شیردهی 
• روش های سنتی از شیر گرفتن و معایب آن

پس اگر مي خواهيد كودك خود را از شير بگيريد اين عمل نبايد سريع و ناگهاني و يا با اعمال خشونت همراه باشد. قبل از هر چیز بایستی خود را صبورتر و آرام تر از همیشه ساخته و در نظر داشته باشید که کودک طی این مدت، به محبت و ملایمت بیشتری نیاز دارد. 

بهترين روش براي از شير گرفتن روش تدريجي است كه همراه با عشق و علاقه بوده و هم براي مادر و هم براي كودك بسيار راحت تر است و بدون مشكل و در طي چند ماه اتفاق مي افتد. بنابراين بعد از 2 سال كامل كه كودك از شير مادر بهره مند شده و در روز 5 وعده غذا (سه وعده غذاي اصلي و 2 ميان وعده) مي خورد و مايعات را هم با ليوان مي نوشد مي توان يك تا دو وعده شير پاستوريزه يا آب ميوه را جايگزين شير مادر نمود.

در اين زمان نقش مادر آن است كه خود پيشنهاد شير دادن نكند و اگر زماني هم كودك تمايل به شير خوردن داشت از او دريغ ننمايد، به ويژه وقتي كودك بيمار باشد كه فقط اشتها به خوردن شير دارد و غذاي ديگري را تحمل نمي كند.
در اين روش چون از شير گرفتن آرام آرام است مشكلات عصبي، رواني و تغييرات هورموني مادر كه در يكباره از شير گرفتن اتفاق مي افتد بوجود نمي آيد و كودك نيز دچار ضربه رواني نمي شود. به اين ترتيب كودك كم كم علاقه به شير خوردن را از دست مي دهد و ممكن است خودش يكباره آن را كنار بگذارد.

 چند توصیه:

1- سعی کنید بدون هیچگونه نگرانی و با تسلط کافی ابتدا کودک را به کمتر شیردادن عادت دهید. بدین منظور وعده ای از روز را که همیشه به او شیر می داده اید، با شیشه ای از آب میوه و یا چای جانشین سازید. 

2- معمولاً اطفال شیر خوار عادت دارند که به هنگام خواب پستان مادر را بمکند، بهتر است تدریجاً این عمل را نیز حذف نمود.

3- جهت کمتر کردن بهانه جویی های کودک، وعده غذایی قبل از خواب را با هر چه بیشتر گرسنه نگاه داشتن او کاملتر کرده و سپس با دادن شیشه و در صورت امتناع کودک از پذیرفتن آن، با تکان دادن او را بخوابانید. 

4- از شیر گرفتن کودک ظرف دو یا سه روز از نظر روحی لطمات بسیاری را به او وارد می سازد. بنابراین خیلی آرام و خونسرد و طی مدت زمان بیشتری سعی در عملی نمودن آن نمایید. 

5-بهتر است به اين نكته هم توجه داشت كه از شير گرفتن كودك برايش چنين تصوري به وجود نياورد كه ديگر از عشق و محبت مادرانه محروم شده است. بنابراين در مراحل از شيرگيري به كودك توجه بيشتري نشان دهيد. عصبی شدن شما و برخورد های پرخاشگرانه ممکن است موجب آن گردد که کودک احساس کند دیگر مانند گذشته مورد توجه و علاقه مادر قرار ندارد و بدین ترتیب برشدت بی تابی و بهانه جویی های او تا حد قابل ملاحظه ای افزوده خواهد شد. 

6- بهانه جویی های او، کاملاًٌ طبیعی است آن را با حفظ آرامش و روحیه ای با نشاط تحمل کنید.

بارداري مجدد و شيردهي:

اگر به علت بيماري، بارداري و يا مسافرت مادر، كودك به طور ناگهاني از شير گرفته شود، اضطراب شديدي در او ايجاد خواهد شد. در مواقعي كه مادر شيرده، مجدداً باردار مي شود، اين بارداري به معناي قطع ناگهاني شير براي كودك اول است. در اين شرايط مادر فرصتي براي مراقبت از كودك ندارد.

محروم شدن از گرماي محبت مادري موجب مي شود تا كودك با انجام فعاليتها و رفتارهايي نظير بد اخلاقي و گريه اعتراض خود را اعلام كند كه البته چنين رفتاري براي كودكي نگران طبيعي است. بهتر است در مواقعي كه مادر به علت بارداري مجبور به قطع ناگهاني شير خود مي شود، براي جلوگيري از كاهش آثار نامطلوب رواني و عاطفي اين مسأله، موارد زير را مد نظر قرار دهد:

1- به تدريج و براي مدت بيش از دو تا سه ماه كودك خود را از شير بگيرد.

2- كودك از محبت خاصي برخوردار شود تا كمبودي كه برايش به وجود آمده است، جبران گردد.

3- براي ارضاي غريزه مكيدن كودك از بطري شير و پستانك استفاده شود.

روشهاي سنتي از شير گرفتن و معایب آن

1- طعم ناخوشايند به جاي شير مادر:

يكي از روشهاي معمول براي از شير گرفتن كودك، استفاده از داروهاي گياهي تلخ بود. مادر قبل از اقدام به شير دادن، موضع شيردهي را با داروي تلخ گياهي نظير صبرزرد، كلپوره و... آغشته كرده، به محض اينكه كودك شروع به شير خوردن مي كند، به جاي طعم شيرين شير، دهانش تلخ و از شير خوردن منصرف مي شود. از جمله آثار نامطلوب اين روش آن است كه گياهان دارويي مصارف درماني خاص خود را دارند و هر دارو در جهت درمان يك بيماري به كار مي رود. به عنوان مثال صبرزرد جزو داروهاي مسهل است و در صورت مصرف زياد ممكن است كودك را دچار اسهال كند. مصرف بيش از اندازه كلپوره نيز به ويژه براي كودكان حالت مسموم كننده دارد.

2- زخمی یا بد نما کردن سینه:

مادر با زخمي يا بد نما جلوه دادن سينه، حس ترحم كودك را بر مي انگيزد. در نتيجه شيرخوار براي اينكه مادرش احساس ناراحتي نكند شير نمي خورد. از جمله معايب اين روش نيز مي توان به آثاري كه اين كار مي تواند بر روح كودك بگذارد، اشاره كرد. در اين حالت كودك قلباً براي مادر متأسف مي شود. گاهي هم ممكن است كودك از اين وضعيت بترسد و مشكلي بر مشكلات بيفزايد. ضمن آنكه بعد از رفع مانع، كودك مجدداً جهت خوردن شير اقدام مي كند و بعد از آن، حرفهاي مادر را دروغ مي پندارد و براي حرف او ارزش قايل نمي شود.

منابع: کتاب کودک من؛ سایت راسخون، سایت نورپرتال، سایت دکتر محمد والی پور