مراحل رشد و تکامل و آموزش مفاهیم دینی(2)؛ کودکی اول

داستان های عجیب و غریب مورد علاقه ی کودکان است و می تواند برای تخیل کودک خوراک مناسبی باشد. از جمله ی دیگر نتایج پیدایش این دنیای جدید این است که برای تصورات خود در عالم واقع ما به ازایی به دست می آورد و مثلا علامتی چون یک تکه چوب را جانشین واقعیتی کصل یک ماشین اسباب بازی می سازد و حتی ممکن است اشیای بی جان را به جای اشخاص مخاطب حود قرار دهد. ژان پیاژه ، روان شناس بزرگ سویسی، در نظریه رشد و تکامل هوشی خود ، کودکان بین دود تا چهار سال را در دوره ی پیش تصوری جای می دهد. مقدمات رشد معنی دار زبان در حدود هیجده ماهگی فراهم می آید. کودک ابتدا زبان را از راه تقلید فرا گرفته و رضایت خاطری که از برآورده شدن خواسته هایش حاصل می شود ، باعث ترقی آن می گردد که مادر با استقاده از آشنایی به زبان او ابتدا نقش مترجم را بازی خواهد کرد، سپس او را در جهت آشنایی با زبان مشترک و یادگیری آن یاری خواهد نمود.

رفتار دیگری که در این دوره ، تحول حاصل می کند ، تشخص طلبی است. نخستین نشانه این نوع رفتار مخالفت است ؛ همچنین در اصرار وی در کسب آزادی افزوده می شود که تظاهر آن در بعضی افراد به صورت نافرانی است. اما باید دانست که این نوع سرکشی ها بیشتر جنبه ی روانی دارد تا جنبه ی اخلاقی. پدر و مادر نیز باید به کودک فرصت دهند تا کفایت خود را در استفاده ی از آزادی و استقلال به آزمایش بگذارد.

از نظر اخلاقی، این مرحله دوره ی عادات مطلوب است که محیط می کوشد در کودک ایجاد کند تا نظم و انضباطی در حرکت و رفتارش برقرار شود . در این مرحله هنوز فضیلت با اطاعت اشتباه می شود و اطاعت تا حد زیادی نتیجه ی احساس کفایت است.

عمل عمده ی این دوره ، بازی است که بیشتر تجارب کودک در زمینه های فوق الذکر از این طریق به دست می آید. بازی کودکان تفریح نیست و در حقیقت باید آن را جدی ترین کارهای آنان بدانیم.